دلیل افزایش جمعیت روباه های شهر تهران
به گزارش وبلاگ درخشان 92، در پی انتشار ویدئو هایی از حضور روباه در پارک های شهر تهران یک متخصص زیست شناسی جانوری ضمن اشاره به افزایش جمعیت روباه های شهر تهران با غذارسانی مردم و نبود پرندگان شکاری در سطح شهر گفت: مضرات افزایش جمعیت این گونه از فواید حضور آن ها بیشتر است.
مجید نواییان در مصاحبه با ایسنا، درباره مشاهده روباه در پارک های تهران و محل زندگی مردم در داخل شهر اظهارکرد: این موضوع با سابقه شهرنشینی و زندگی روباه در کلانشهر ها سنخیتی ندارد چراکه احتمال ایجاد تعارضاتی بین جانوران اهلی مانند مرغ، خروس، سگ و گربه با جانوران وحشی مانند روباه وجود دارد. در گذشته روباه ها در شب در محیط شهری حضور داشتند، اما امروزه به علت مصرف اضافات غذای مردم در محیط های شهری با آن ها سازگاری پیدا نموده اند. برخی از از دست انسان نیز غذا را دریافت می نمایند.
وی اضافه کرد: بر اساس مطالعات صورت گرفته تعداد روباه ها در پهنه شرق و شمال شرق تهران بیشتر از سایر منطقه ها است. به عنوان نمونه اخیرا در پارک لاله، بوستان یاس فاطمی حتی موزه حیات وحش و طبیعت دارآباد تعدادی روباه مشاهده شده است. روباه های موزه دارآباد بعضا حیوانات موزه را می خورند، اما مسئولین موزه عمدا نه تنها آن ها را شکار نمی نمایند بلکه از آن ها حفاظت نیز می نمایند چراکه برای مردم جذابیت دارند.
نواییان با توجه به گونه های روباه موجود در کشور شرح داد: در ایران چهار گونه روباه معمولی (والپس والپس) در دامنه کوه ها، روباه شنی در نواحی کویری، روباه ترکمنی در ترکمن صحرا و جنگل گلستان و شاه روباه در منطقه ها جنوبی کشور وجود دارد. روباه های شهر تهران از نژاد معمولی هستند که در گذشته در دامنه و ارتفاعات کوه ها حضور داشتند. این روباه ها به علت گوشتخوار بودن بخشی از چرخه اکولوژیک هستند، اما مانند گرگ و پلنگ حیوانات بزرگ را شکار نمی نمایند و تنها از حیوانات کوچک جثه مانند خرگوش، پرندگان کوچک، موش های کوچک و ... تغذیه می نمایند.
این کارشناس حیات وحش به علت افزایش تعداد روباه ها در فضای شهری نسبت به گذشته اشاره نمود و گفت: مردم با حضور در پارک ها و خوردن غذا هایی مانند جوجه کباب غذای مناسب روباه را در اختیار او قرار می دهند. شهفرایندان باید از غذادهی به روباه مانند سگ و گربه پرهیز نمایند و در حد امکان اضافات غذای خود را جمع آوری نمایند به علاوه به صورت جداگانه برای روباه ها اسکلت مرغ خریداری ننمایند.
وی گفت: مردم به صورت عامیانه به خوش یمن بودن روباه اعتقاد دارند به همین جهت با غذادهی به آن ها باعث افزایش جمعیت شان می شوند.
نواییان با توجه به علت افزایش جمعیت روباه ها در فضای شهری نسبت به کوه ها شرح داد: دشمن طبیعی روباه در فضای شهری وجود ندارد. پرندگان شکاری مانند جغد و عقاب از سطح کلانشهر ها دور شدند. به عبارتی چرخه اکولوژیک طبیعت برهم خورده و قابلیت شکارگری آن ها به وسیله دیگر جانوران از بین رفته است، اما در کوه ها بالابان ها و انواع عقاب ها دشمن طبیعی روباه ها هستند و با شکار آن ها باعث کنترل جمعیت شان می شوند.
این کارشناس حیات وحش تاکید نمود: نه فقط در شهر تهران بلکه در همه شهر ها تعداد کمی روباه در طبیعت وجود داشته است، اما دور شدن پرندگان شکاری به عنوان دشمن طبیعی روباه از کلانشهر ها و غذارسانی فراوان انسان ها به این گونه باعث زاد و ولد بسیار آن ها مانند سگ ها شده است. سگ ها در طبیعت سالی یک بار زایمان می نمایند، اما با افزایش غذارسانی به آن ها در سطح شهر و به علت مساعد بودن شرایط سالی دو تا سه بار توله به جهان می آورند.
وی به زیستگاه های طبیعی روباه در تهران و اطراف آن اشاره نمود و گفت: شمیرانات تهران و پارک های ملی اطراف تهران مانند منطقه ها حفاظت شده ورجین، تلو، خجیر، سرخه حصار، شمشک، دیزین و ... از طرف دیگر دشت لار از گذشته زیستگاه تعداد متنابهی روباه بوده است. تعداد روباه، خرگوش و عقاب در این زیستگاه ها متعادل است چراکه روباه با شکار خرگوش و عقاب با شکار روباه به تعادل این چرخه و کنترل جمعیت شان یاری می نمایند، اما در شهر ها تنها جوندگان کوچک برای تغذیه روباه وجود دارد.
این فعال محیط زیست تاکید نمود: شاید یکی از جزئی ترین فواید افزایش روباه ها در فضای شهری، کنترل جمعیت جوندگان کوچک و موش ها در پارک ها باشد، اما به طور قطع افزایش جمعیت روباه ها در شهر نکته ای منفی است چراکه روباه جزو حیات وحش است. تا به امروز روباه مبتلا به ویروس هاری در حیات وحش دیده نشده است، اما با حضور روباه ها در زیستگاه های مشترک در پارک های شهری با دام و حیات وحشی مانند سگ و گربه امکان انتقال این ویروس به روباه نیز وجود دارد. آلوده شدن روباه به این ویروس باعث ناقل شدن اوست و خطرات زیادی را برای انسان دارد.
نواییان افزایش قابل توجه تعداد روباه های شهر تهران را در 30 سال آینده امری طبیعی دانست و شرح داد: در حال حاضر نیز نوسان رشد جمعیت روباه یکباره اتفاق افتاده است. به عنوان مثال در 100 سال گذشته در تهران یاکریم و قمری وجود نداشت، اما در 30 سال اخیر با مهاجرت آن ها از مشهد به تهران به انگلی تبدیل شده اند که باعث کثیف شدن ماشین ها و پنجره خانه ها و با ساخت لانه در پشت پکیج یا کولر خانه ها باعث خرابی آن ها می شوند. با این فرایند روباه نیز در 30 سال آینده قابلیت حضور پررنگ در شهر تهران را دارد. با عادت به غذادهی مداوم از کودکی علاوه بر از دست دادن خوی وحشی گری جمعیت شان رشد خواهد نمود.
این متخصص زیست شناسی جانوری به ارائه راه حل و پیشنهاداتی برای کنترل جمعیت روباه های شهر تهران پرداخت و گفت: ابتدا باید بخش فرهنگی این موضوع در سطح مردم حل گردد و از غذادهی به جانوران شهری خودداری نمایند. مردم با غذادهی علاوه بر آسیب به زیبایی پارک و طبیعت باعث افزایش جمعیت حیوانات می شوند بنابراین افراد زمانی که در طبیعت حضور می یابند، بدون ایجاد هیچگونه تغییری آن فضا را ترک نمایند. مراحل بعدی باید به وسیله سازمان ها و شهرداری ها صورت بگیرد. سازمان ها باید اقداماتی در راستای کنترل جمعیت جوندگان انجام دهند، به عبارتی جمعیت موش ها در کشور به ویژه کلانشهر ها باید کنترل گردد چراکه موش ها غذای آماده روباه ها هستند. در ادامه یگان حفاظت محیط زیست یا سازمان پارک های شهرداری ها باید اقدام به زنده گیری روباه و پس از آن در زیستگاه طبیعی روباه با هماهنگی سازمان محیط زیست رها نمایند.
وی تاکید نمود: به هیچ عنوان کشتن روباه توصیه نمی گردد و باید پس از زنده گیری در محیط طبیعی خود رها شد.
نواییان در سرانجام با اشاره به لزوم نصب تابلو هایی جهت آگاهی مردم از حضور روباه در فضای شهری گفت: در پارک هایی که روباه مشاهده شده است باید به وسیله شهرداری تابلو هایی جهت آگاهی مردم برای حضور و تردد روباه نصب گردد تا از غذادهی به حیوانات خودداری نمایند. نصب این تابلو ها در فرهنگ سازی مردم نقش بسیار مهمی دارد و باعث کنترل جمعیت جانوران وحشی و اهلی می گردد.
منبع: فرارو