کاوش در محوطه گبری سربیشه شروع شد، کشف سفال های منقوش لوندو
به گزارش وبلاگ درخشان 92، محمد فرجامی، سرپرست دومین فصل کاوش محوطه گبری سربیشه- خراسان جنوبی گفت: محوطه گبری مود در دشت مود شامل دو تپه با ارتفاع کم و نزدیک به هم است که تپه شمالی دارای ارتفاع بیشتری نسبت به تپه جنوبی است.
او با بیان این که این تپه در سال 1376 از طرف اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان حدس و مشخص حریم و در سال 1381 با شماره 6364 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده، اضافه کرد: با آنالیز های سطحی که در محدوده محوطه اجرا شده سفال هایی مربوط به بازه زمانی هزاره چهارم تا ساسانی به دست آمده که نشان از اهمیت این تپه و مشابهت داده های آن با یافته های به دست آمده با مناطق همجوار خصوصا محوطه های چون کلاته شاهپوری و کرگه چهارفرسخ نهبندان، تپه یحیی کرمان، دهانه غلامان در سیستان ایران، نادعلی (سرخ داغ) در سیستان افغانستان و قلعه کهنه قندهار در جنوب افغانستان و دامب کوه در منطقه بلوچستان دارد.
وی اعلام نمود: خراسان جنوبی به دلیل قرارگرفتن در محدوده خراسان عظیم (مرکز قدرت گیری اشکانیان) یکی از مهم ترین استقرارگاه های دوره اشکانی بوده که محوطه های دیگری را هم دوره با محوطه گبری مود در محدوده پیرامونی دشت بیرجند به مانند تپه تخچرآباد، قلعه قوچو (باغ گلشن) شارقنج، کال جنگال خوسف، لاخ مزار کوچ، پشته نه تاغ/طاق چنشت می توان معرفی کرد ولی از لحاظ کیفیت، داده های فرهنگی محوطه گبری مود یکی از بهترین محوطه ها در سطح استان متعلق به دوره اشکانی است.
این باستان شناس اضافه کرد: در حال حاضر مطالعاتی در زمینه شناخت فرم، شکل و نقش سفالینه های این محوطه اجرا شده که دو سرانجام نامه دانشجویی و یک طرح تحقیقی مطالعه سفال سطحی محوطه از آن جمله است که مقالاتی از آن منتشر شده اند.
او گفت: فصل دوم کاوش آموزشی گروه باستانشناسی دانشگاه بیرجند به منظور شناخت سازه های معماری این محوطه باستانی در محدوده تپه شماره دو (B) به انجام خواهد رسید.
سرپرست هیات باستان شناسی اظهار کرد: دومین فصل کاوش محوطه گبری به منظور انجام فرآیند آموزشی گروه باستانشناسی دانشکده هنر دانشگاه بیرجند و در قالب تفاهم نامه با پژوهشگاه میراث فرهنگی با حضور 20 نفر از دانشجویان و کارشناسان دانشگاه بیرجند و اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی در تپه جنوبی محوطه گبری (مود B) و با هدف شناخت سازه های معماری آن به انجام رسید.
فرجامی در تشریح نتایج این پروژه توضیح داد: نتایج فصل دوم کاوش محوطه گبری مود (مود B) ترانشه فصل دوم کاوش ها به عنوان ترانشه C در شمال برجستگی تپه جنوبی و با ابعاد 5×8 متر ایجاد شده است.
او اضافه کرد: در سرانجام کاوش فضاهای دو فاز معماری در ترانشه کشف شد که فاز متاخر مربوط به دیوارهای خشت و گلی با خشت هایی در ابعاد 10 × 40 × 40 و 8 × 38 × 38 سانتی متر و فاز قدیم تر که در ساخت فضاهای معماری آن از قلوه سنگ استفاده شده است.
این باستان شناس اظهار کرد: یکی از نکات جالب توجه در بین فضاهای معماری این فصل کاوش وجود آوار سنگی که به صورت انباشت و فاقد چیدمان بوده است و از آنجایی که در این فصل سنگ های ساب و مشته های سنگی زیادی به دست آمد، احتمال می رود که از این فضاها به عنوان کارگاهی جهت ساخت این مصنوعات استفاده می شده است.
فرجامی اعلام نمود: علاوه بر این موارد استخوان های زیادی (حیوانی) مربوط به دندان، مفصل، استخوان دست و پا و… از سطح ترانشه به دست آمده که در ارتباط با تغذیه ساکنین این محوطه بوده است. وجود تعداد زیاد سرباره کوره در محدوده مورد کاوش نیز نشان از فعالیت های صنعتی در این تپه دوران تاریخی دارد.
او در ادامه مهم ترین داده فرهنگی به دست آمده از این فصل از کاوش ها را سفال مطرح نمود و اضافه کرد: که سفال های به دست آمده در دو گروه ساده و منقوش و به صورت چرخ ساز و دست ساز است.
یه گفته این باستان شناس، سفال منقوش این محوطه سبک معروف به سفال لوندو است که در حوزه جغرافیایی جنوب جنوب شرق ایران فرهنگی در محوطه های باستانی شناخته شده است، نقوش به کار رفته برای تزئین در این سفال ها، اکثراً هندسی و به ندرت نمونه های حیوانی (پرنده) برای تزئین برمی خوریم.
ایلنا نوشت، محوطه گبری سربیشه استان خراسان جنوبی در بخش مود دهستان مود شهرستان سربیشه و سه کیلومتری شمال شهر مود واقع شده است.
منبع: گردشبان