مرز جدید ترس در بورس تهران
به گزارش وبلاگ درخشان 92، با انتها معاملات روز یکشنبه شاخص کل بورس به محدوده یک میلیون و 107 هزار واحد رسید. نزدیک شدن بازار سهام به این سطح روانی مهم حکایت از آن دارد که در صورت حمایت نشدن از تقاضا در بازار سهام طی روز های آینده، ممکن است شاهد شدت دریافت عرضه و در نهایت افت شاخص به محدوده یک میلیون و 20 تا 915 هزار واحدی باشیم.
به گزارش دنیای اقتصاد؛ این طور که به نظر می آید بازار سرمایه مجددا نیازمند اقدام فوری سیاستگذار بورسی است تا با تامین نقدشوندگی بازار سرمایه و بهره بردن از روش هایی مانند دامنه نوسان پویا، راه را برای به تعادل رسیدن بازار سهام هموار کند. البته بهره بردن از این شرایط در وهله نخست نیازمند حذف نگاه مدیریتی و دستوری به شاخص کل است تا از این رهگذر نقدشوندگی به عنوان یکی از مهم ترین وجوه کارآیی بازار تامین گردد. در صورتی که توجه به موقع به این عوامل نگردد، شاید حتی استفاده از تدابیر ممکن در سطوح فعلی نیز بعدا از کارآیی لازم برخوردار نباشد.
یک ریزش سنگین دیگر در بورس تهران به ثبت رسید. پایان معاملات روز یکشنبه با افت 8/ 1 درصدی شاخص بورس همراه شد. در این روز نماگر اصلی بازار به میزان 20 هزار واحد افت کرد تا این سنجه مهم بازار سرمایه با قرار دریافت در سطح یک میلیون و 107 هزار واحدی تنها 7 هزار واحد با سطح روانی مهم یک میلیون و 100 هزار واحد فاصله داشته باشد.
این طور که به نظر می رسد بورس حالا پس از گذر از 10 ماه رکود بی سابقه و صف های سنگین فروش به نقطه ای رسیده که نه تنها بیم ریزش بیشتر قیمت ها در آن کم نشده بلکه با توجه به حجم بالای خریداران حقیقی در نیمه نخست سال 99، در حال افزایش یافتن است.
روز های گذشته، اما به مراتب روز های سخت تری برای بازار سرمایه بوده است. بازگشت دامنه نوسان متقارن 5 درصدی، اگرچه شرایط نقدشوندگی بازار سرمایه را نسبت به گذشته بهبود بخشیده، اما بی اثر شدن تمامی متغیر های خوب در کنار بی توجهی بازار به هر عاملی که بر ارزندگی سهام می افزاید، شرایطی را پدید آورده که در آن هر سهامداری هم اگر مجاب به فروش دارایی خود در این بازار نشده باشد بدون شک به آن فکر نموده است.
مشکل از اینجا ناشی می گردد که طولانی شدن دوره ریزش بازار که در عمل خواب سرمایه را با آب رفتن آن توامان نموده، بر انگیزه فعالان بازار برای فروش و انتقال دارایی خود به سمت بازار های دیگر افزوده است. همین امر سبب شده تا توجه به اعداد رُند که در بازار های اقتصادی امری مسبوق به سابقه است خود برای بازار سرمایه در روز های جاری به یک تهدید بدل گردد.
همچنان ضعیف
آنالیز فرایند وقایع طی روز های اخیر به خوبی نشان می دهد شرایط تقاضا در بازار سرمایه اصلا رضایت بخش نیست. روز یکشنبه معاملات بورس تهران در حالی پایان یافت که ارزش معاملات خرد به محدوده 1555 رسیده بود. در این روز همچنین ارزش خالص خرید حقوقی ها مانند روز های گذشته مثبت بود که سبب شد 490 میلیارد تومان دیگر از مجموع پول سرمایه گذاران حقیقی از بازار خارج گردد.
همان طور که در گزارش های پیشین نیز اشاره شد در حال حاضر هم کم بودن ارزش معاملات و هم بالا رفتن میانگین خالص خرید حقوقی نسبت به هفته های گذشته شرایطی را پدید آورده که به واسطه آن نتوان به برون رفت بورس از بحران کنونی دل خوش کرد. مقایسه ارزش معاملات خرد با ارزش معاملات در حال حاضر حکایت از آن دارد که تنها نیمی از ارزش کل معاملات بورس به سرمایه گذاران حقیقی اختصاص دارد. این در حالی است که در روز های پر رونق تر بورس به طور تاریخی شاهد سهم گیری بیشتر سرمایه گذاران حقیقی از ارزش معاملات هستیم.
اما از این عامل که بگذریم دیگر نکته قابل توجه این روز ها توجه مجدد سرمایه گذاران به بعضی گروه های کوچک بازار سرمایه است. همان طور که در روز های گذشته شاهد بودیم بعضی گروه ها مانند نساجی و لوازم برقی از جمله معدود بخش های بازار بودند که پول حقیقی به آن ها وارد شد. این در حالی است که طی همین مدت از بسیاری از نماد های بازار سهام پول خارج شده است.
مقایسه رقم 490 میلیارد تومانی خالص فروش حقیقی نسبت به عملکرد 800 میلیارد تومانی آن در روز شنبه حکایت از آن دارد که خروج پول سرمایه گذاران حقیقی در روز گذشته 310 میلیارد تومان کمتر از نخستین روز هفته بود، با این حال این کاهش 75/ 38 درصدی بیش از آنکه ناشی از بهبود چشم انداز بازار سرمایه باشد، رویدادی است که به سبب اشباع عرضه در بورس روی داده است. ملاحظه صفوف فروش در این روز به خوبی نشان می دهد اگر برای عرضه روز یکشنبه تقاضایی مناسب وجود داشت، احتمالا شاهد ثبت ارقامی به مراتب بیشتر از آنچه در روز شنبه به ثبت رسید بودیم.
به هر روی، حال و روز معاملات در بورس یکشنبه نشان می دهد قیمت آخرین معامله 91 درصد از نماد ها در این روز محدوده منفی را نشانه گرفته اند. اما در نامعادله صفوف خرید و فروش در این روز قرعه اشباع تقاضا در قیمت های مجاز روزانه به نام هفت نماد افتاد و در مقابل 200 نماد بورسی شاهد شکل گیری صف فروش بودند. این اتفاق باعث شد ارزش صف های خرید 4/ 11 میلیارد تومان و صف های فروش 2423 میلیارد تومان باشد که نسبت به روز قبل از آن اندکی بهبود نشان می دهد.
رخوت تکنیکال
اما فارغ از اعداد و ارقام مندرج در کارنامه بازار سهام آنالیز تحولات اتفاق افتاده روی نمودار قیمت نیز نشان می دهد ترس از شکست سطح روانی یک میلیون و 100 هزار واحدی ابدا واهمه ای بی جا نیست. وزن کشی عرضه و تقاضا روی نمودار شاخص کل به وضوح نشان می دهد میل به فروش به طور میانگین در روز های گذشته از تقاضای سهام بیشتر است.
این گفته که از آمار و ارقام موجود در سابقه تاریخی بورس نیز قابل آنالیز است حکایت از شدت دریافت فروش در روز های اخیر دارد و به وضوح نشان می دهد اگر در روز های آینده جریان تقاضا در بازار سهام تقویت نگردد، دوئل عرضه و تقاضا در این بازار در نهایت به نفع فروشندگان پایان خواهد یافت. در صورتی که این امر محقق گردد به احتمال زیاد فشار فروش در بیشتر نماد های بازار یاد شده شاخص آن را به سمت محدوده یک میلیون و 50 هزار واحد می رساند که بر اساس حمایت استاتیک شکل گرفته در بازه زمانی اردیبهشت سال گذشته قابل آنالیز است. این سطح نخستین امید بازار به آرام دریافت قیمت ها است.
آن طور که بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه می گویند، در صورتی که سطح روانی مذکور از دست برود خود به مانعی بر سر راه برخاستن بازار از خاکستر رکود تبدیل خواهد شد. این مساله سبب خواهد شد تا بازار محدوده 915 هزار واحدی را برای حمایت شدن پیش روی خود داشته باشد. بر اساس آنچه بسیاری از کارشناسان می گویند بازار در بسیاری از صنایع به خصوص گروه هایی که از درآمد دلاری برخوردارند همین حالا هم آنقدر ارزندگی دارد که افت قیمت سهام در روز های پیش رو امری معقول به نظر نرسد با وجود این چیزی که سبب شده در این شرایط انتظار افت بیشتر قیمت ها مطرح باشد ناکامی حاصل از حضور در بازار سرمایه است که عرضه سنگین سهام در بازار را به دنبال داشته است.
به همین دلیل در حال حاضر سرمایه گذاران با تجربه و تحلیلگران بازار چندان انتظار ندارند که اشباع فروش موجود شاخص را از کانال 900 هزار واحد پایین تر براند؛ اگرچه اتفاقات اتفاق افتاده در بازار نیز طی روز های اخیر به شکلی نیست که بتوان با اطمینان کامل از آینده سخن گفت.
آیا راهی هست؟
کنار هم گذاشتن تمامی قطعات پازل یاد شده، این سوال را پیش می آورد که آیا راهی برای برون رفت از این حالت وجود دارد؟ هنگام به کارگیری دامنه نوسان نامتقارن بار ها گفته شد که اشباع فروش موجود در بازار سرمایه حدفاصل 25 بهمن تا 25 اردیبهشت تا حد زیادی تحت تاثیر محدودیت قیمت ها در بازه قیمت مجاز روی داده است. مساله اینجاست که با طولانی شدن ریزش قیمت ها در بازار سهام حالا دامنه نوسان متقارن 5 درصدی نیز نشان داده که به تنهایی راه به جایی نخواهد برد و بهتر است در شرایط کنونی دامنه نوسان پویا در بازار سرمایه به کار گرفته گردد.
سابقه اخبار منتشر شده در بورس از زمان سکانداری شاپور محمدی تا محمدعلی دهقان دهنوی نشان می دهد، دامنه نوسان پویا هیچ گاه به طور رسمی از دستور کار خارج نشده و از سال 96 تا به امروز همیشه از سوی مدیران سازمان بورس و ارکان تابعه نیم نگاهی به سمت آن بوده است. در این روش که در مقابل دامنه نوسان ایستا (شیوه فعلی) واقع شده است، دامنه مجاز تغییرات قیمت متناسب با حجم معاملات و شرایط حاکم بر قیمت هر سهم معین شده و ممکن است حد مجاز قیمت در بعضی روز ها نسبت به روز های دیگر کاملا متفاوت باشد.
این روش می تواند از شکل گیری صف های خرید و فروش که هیجان در معاملات را به دنبال دارد بکاهد و در کنار باز شدن گره معاملاتی و تغییرات کارآمد آن شرایط بازار سرمایه را به حالتی متعادل باز گرداند.
البته این روش در شرایطی جواب خواهد داد که بازار سرمایه و تصمیم گیران کلان آن دست از کنترل شاخص بورس بردارند و سعی نمایند برای بازتر شدن شرایط در بورس دست به اقدامات ناخوشایند، اما مفید بزنند. روز گذشته در حالی پایان یافت که نماد وبملت بازگشایی نشد.
این در حالی بود که قرار بود نماد یاد شده در روز یکشنبه بنا بر پیغام ناظر به جمع نماد های مورد معامله بازگردد. مطابق با آنچه در این اطلاعیه درخصوص چرایی بازگشایی نشدن نماد بانک ملت قید شده است؛ نماد معاملاتی بانک ملت (وبملت) به علت ورود سفارش فروش با حجم های نامتعارف از سوی بعضی سهامداران حقوقی و همچنین ورود سفارش فروش با قیمت های نامتعارف از جمله یک ریال که باعث کشف قیمت نامناسب می شد، بازگشایی نشد. آن طور که از متن این پیغام برمی آید و بسیاری از فعالان بازار می گویند دلیل این بازگشایی نشدن جلوگیری از افت شاخص بوده است.
منبع: فرارو