9000 دختر بچه در تابستان عروس شدند
به گزارش وبلاگ درخشان 92، در تابستان سال 99، در مجموع ازدواج 9 هزار و 58 دختر 10 تا 14 ساله ثبت شده است؛ این خبری است که روز گذشته مرکز آمار ایران منتشر کرد.
به نوشته شرق، براساس این گزارش، میزان تفاوت ازدواج دختران 10 تا 14 ساله نسبت به تابستان سال 98، با افزایش هزار ازدواج روبرو است؛ مسئله ای که در سال های مختلف افزایش داشته است و نمایندگان زن مجلس دهم کوشش داشتند تا حداقل سن ازدواج را به 13 سال برسانند. اتفاقی که نیفتاد و به نظر نمی رسد در این دوره هم دغدغه هیچ کدام از نمایندگان زن باشد.
وام ازدواج به شرط کودک همسری
در یک دهه گذشته، ازدواج بچه ها به یکی از مسائل مناقشه برانگیز میان موافقان و مخالفان این مسئله تبدیل شده؛ مخالفتی که جدا از عقاید مختلف طرفین، بیشتر شبیه به مجادله ای سیاسی است. دلایلی هم که می توان برای این مسئله برشمرد، زیاد است؛ از نبودن یک ضمانت اجرائی تعیین تا شرایط مالی و در آخر هم وام ازدواج که هم سال به سال با افزایش روبه رو بوده و هم حالا نسبت به سن و سال عروس و داماد کم و زیاد می گردد. در هفته های گذشته طرحی از سوی وزارت ورزش و جوانان درباره وام ازدواج اعلام شد که شاید باعث آن بگردد که در آینده میزان ازدواج بچه ها افزایش بیشتری هم داشته باشد. آن طور که سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال 1400 گفته، وام ازدواج برای این سال با افزایش صددرصدی روبرو شده و برای هر یک از زوجین تا سقف صد میلیون تومان و در کل 200 میلیون تومان ارائه می گردد. البته این عدد شرط و شروط دارد!
براساس مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه که هنوز قطعی نیست، با هدف ترویج ازدواج از سنین پایین تر، وام ازدواج برای مردان کمتر از 25 سال و زنان کمتر از 23 سال، به 200 میلیون تومان می رسد و برای بقیه زوج ها، هر کدام 70 میلیون تومان و در مجموع 140 میلیون تومان خواهد بود؛ یعنی افزایش 40 درصدی نسبت به سال 99 برای آنهایی که بیشتر از 25 و 23 سال دارند.
این اظهارنظر از سوی نمایندگان مجلس، نگرانی معاون جوانان سازمان ورزش و جوانان را هم درپی داشت. او در گفت وگویی توضیح داد: مطابق با آمارسنجی امسال این معاونت، سن مطلوب ازدواج با در نظر دریافت فراهم بودن تمامی شرایط مالی، مسکن و اشتغال، ازنظر پسران 26 سالگی به بعد و از نظر دختران 24 سالگی به بعد است؛ بنابراین چنین تفکیکی در پرداخت وام ازدواج، به کاهش سن ازدواج یاری نخواهد کرد. رویکرد کاهش سن ازدواج رویکرد خوبی است، اما این مهم به وسیله تفکیک سنی در پرداخت وام ازدواج امکان پذیر نیست. بحث ما این نیست که چرا وام ازدواج را افزایش می دهند؛ چراکه این معاونت از اعطای تسهیلات بیشتر به جوانان استقبال می نماید، اما آنچه حائز اهمیت است، عدم انجام کار کارشناسی، مطالعه، آمارسنجی و مبنا و دلایل منطقی برای پرداخت وام ازدواج صد میلیون تومانی به پسران کمتر از 25 سال و دختران کمتر از 23 سال است. این اعداد و ارقام بر چه مبنا، اساس و مطالعه ای تصمیم گیری می شوند؟ آیا نمایندگان نسبت به تبعات این تصمیم گیری کار مطالعاتی و آماری انجام داده اند که اکنون به سمت اجرا می فرایند؟ در سال های گذشته، با افزایش مبلغ وام، موارد انحرافی شکل گرفت که بارها آنها را تذکر دادیم و خواهان تدوین دستورالعمل ویژه برای نظارت بر پرداخت و دریافت آن بودیم، اما متأسفانه به آن توجه نشد و اکنون نیز ما نگران همان مسائل انحرافی گذشته هستیم.
همچنین معصومه ابتکار در وبینار حقوق کودک در نظام حقوقی ایران، با بیان اینکه به دنبال افزایش سن ازدواج نیستیم، اظهار کرد: طبق آمار، ازدواج دختران زیر 14 سال حدود 30 هزار در سال بیان شده است. ازدواج دختر 15 یا 16 ساله ای که به بلوغ فکری و جسمی رسیده باشد، ایرادی ندارد، اما حقیقتا دختران زیر 13 سال کودک محسوب می شوند و مسائل متعددی را نظیر خرید و فروش دختران به همراه خواهد داشت. ازدواج دختران زیر 13 سال می تواند مسائل عدیده روحی را به همراه داشته باشد. هنگامی که دختران کمتر از 13 سال از حقوق اجتماعی نظیر دریافت گواهینامه و... برخوردار نیستند، چگونه می توانند ازدواج نمایند؟.
با همه اینها، به نظر می رسد افزایش حداقل سن ازدواج دغدغه فعلی هیچ کس نیست. در دوره پیشین مجلس کوشش شد تغییر ساده ای در ماده 1041 قانون مدنی داده گردد، اما تندروها، این تغییر حداقلی را هم برنتابیدند. مطابق ماده 1041 قانون مدنی: عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به 13 سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به 15 سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح. کوشش نمایندگان فراکسیون زنان مجلس دهم بر این بود که اذن پدر و تشخیص دادگاه صالح برای ازدواج بچه ها دختر زیر 13 سال و پسران زیر 15 سال برداشته گردد و در واقع بچه ها تحت هیچ شرایطی زیر این سنین اجازه ازدواج نداشته باشند، اما این اتفاق نیفتاد.
چه شد که ازدواج کردم؟
انسی 16 ساله است و یک دختر دو ساله دارد به نام آرزو. انسی 12 سالگی به عقد پسرعمویش حسام درآمد. آنها در تهران زندگی می نمایند. انسی از صبح تا شب با عمو و زن عمویش در خانه است و به کارهای خانه می رسد و حسام هم کارگر یک قهوه خانه در جنوب تهران. انسی از همان دخترانی است که در 11 سالگی با اذن پدر و تشخیص دادگاه صالح، به عقد حسام درآمد. اینها را مریم خورشیدی، مددکار یک مؤسسه به نام آفرینش در شهرری به شرق می گوید. انسی فارسی حرف نمی زند و خانم خورشیدی از او سؤال می نماید که قاضی دادگاه برای تشخیص آنکه او دیگر عظیم شده، چه سؤالی از او پرسید؟ انسی جواب می دهد یک اسکناس به من نشان داد و پرسید این چند تومان است؟ پرسید در خانه چه کار می کنی و من جواب دادم کنار مادرم در کارهای خانه یاری می کنم و تا کلاس چهارم هم درس خوانده ام... . انسی دیگر یادش نمی آید که چه سؤالی از او پرسیده اند.
در یکی، دو سال گذشته، با دسترسی بیشتر مردم به فضای مجازی، اخبار ازدواج عروس های کوچک زیادی در فضای مجازی منتشر شد که با توجه به حساسیت موجود در افکار عمومی، جلوی بسیاری از آنها هم در لحظه گرفته شد. نمونه اش ازدواج یک دختر خردسال در کهگیلویه و بویراحمد بود که تصاویر مراسم نامزدی اش که از سوی یک خبرنگار منتشر شد، خشم عمومی را برانگیخت. اگرچه جلوی این ازدواج در آن لحظه گرفته شد، اما همان زمان پدر آن دختر تهدید کرد که بعد از گذشت چند ماه دوباره آن ازدواج سر خواهد گرفت. هرچند خبری از سرنوشت آن دختر در دسترس نیست، اما چقدر می توان مطمئن بود که آن دختر کوچک، سر درس و مشقش بازگشته و دیگر کودک همسر نیست.
با نگاهی با آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، به راحتی می توان به این نتیجه رسید که افزایش کودک همسری در یک سال گذشته، سال به سال که گاهی ماه به ماه اتفاق می افتد؛ فقط کافی است این آمار را با هم مقایسه کنیم:
تعداد رویدادهای ازدواج برحسب سن مردان و زنان در زمان ازدواج
روشن اژدری، متخصص زنان و زایمان، در گفت وگو با شرق به پیامد کودک همسری برای زنان پرداخت و گفت: فارغ از مسائل روانی ای که این مسئله می تواند برای دختربچه ها ایجاد کند، ازدواج در سنین پایین می تواند مسائلی نظیر سرطان دهانه رحم، مرگ هنگام فارغ شدن، بیماری های مقاربتی و حتی مرگ جنین را پدید آورد. مسئله ای که هرچند نمی توان گفت قطعا اتفاق می افتد، اما برای بچه های که دچار سوتغذیه هستند یا جثه کوچکی دارند، می تواند محتمل به نظر برسد. او در ادامه اضافه نمود: بدن بسیاری از این دختران به بلوغ کامل نرسیده است. متأسفانه بیشتر خانواده هایی که رو به کودک همسری می آورند، از نظر مالی و فرهنگی دچار مسئله هستند و با فکر اینکه یک نان خور کمتر، دخترشان را زود شوهر می دهند. چنین دختری عموما با رفتن به خانه بخت خوشبخت نمی گردد. قرار نیست غذای بهتری بخورد یا در خانواده جدید از نظر روحی به او یاری گردد. این دختران عموما با سوءتغذیه طرف هستند، مدت ها غذای گرم نمی خورند و در چنین شرایطی برای مادرشدن آماده می شوند. بسیاری از آنها پس از 30 سالگی با مسائل عدیده زنانه طرف هستند، اما این چیزی نیست که برای کسی مهم باشد.
مطابق تعریف قانونی، کودک همسری، ازدواج رسمی یا غیررسمی قبل از 18 سالگی شناخته می گردد. با وجود این، سن قانونی ازدواج در ایران برای دختر 13 سال تمام و پسر 15 سال تمام است و ثبت ازدواج قبل از رسیدن به این سن، با اجازه ولی کودک و تشخیص دادگاه انجام می گیرد.
منبع: فرارو